Kalabalık Yönetimi Dersi
DOĞUŞTAN GELEN DAVRANIŞLAR : Öğrenme ürünü olmayan davranışlardır. Canlının yaşamını sürdürmesini ve neslini devam ettirmesini sağlar.
Refleks : Canlılarda dışarıdan gelen etkilere verilen ani ve değişmez tepkilere denir. Refleks hareketleri beyne ulaşmadan, omurilik tarafından yönetildiği için hızlıdır. Sinir sistemine sahip tüm canlılarda refleks davranışı vardır. Bilinç dışı gerçekleşir, kalıtsal ve türe özgüdür.
İçgüdüsel davranış : Belli bir içgüdü davranışı, bir seri faaliyeti içine alır. İçgüdü şeklindeki davranışlarda bir organizma belli bir uyarıya karşı daima aynı şekilde tepki gösterir.
SONRADAN KAZANILAN DAVRANIŞLAR : Öğrenme veya etkileşim yoluyla kazanılan bilgi, beceri ve tutumlardır.
Bilgi: Öğrenilen bir konunun teorik olarak bilinmesidir.
Beceri: Vücudun teorik bilgiyi uygulaması, tekrarlayarak otomatik hale getirmesidir.
Tutum : İnançlar, duygular, alışkanlıklar gibi nedenlerle oluşan davranışların tutarlı hale gelmesidir.
KÜLTÜRÜN ÖZELLİKLERİ
Biyolojik varlığın bir sonucu olmaması,
Doğuştan getirilmemesi,
Diğer bireylerle ilişki ve etkileşim sonucunda öğrenilmesi,
Nesilden nesile aktarılmasıdır.
GRUP OLMANIN KOŞULLARI
Grubu oluşturan insanlar uzun süreli ilişki içinde bulunmalıdır.
Mensupları; grubu grup olarak, kendilerini de o grubun üyesi olarak görmelidir.
Grup kendi normlarını, üyelerinin rollerini ve nasıl davranacaklarını belirleyen kuralları koymalıdır.
Ortak amaçlar geliştirilmelidir.
Belirli karşılıklı rollere, statülere, değerlere ve inançlara sahip olmalıdır.
Grup üyeleri, özelliklerinin farkında olarak karşılıklı ilişki içinde bulunmalıdırlar.
KALABALIĞIN ÖZELLİKLERİ
Belirli ve dar alanda yer alır.
Aralarında iş bölümü yoktur.
Birbirlerini tanımazlar, ilişkileri en alt düzeydedir.
Ortak yönleri, sadece gelip geçici heyecan paylaşmalarıdır.
Birbirlerine şuursuzca uyum gösterirler.
Tedirgin ve duygusaldırlar.
Kalabalığın gücünü, kendi güçleri olarak hissedebilirler.
KALABALIK ÇEŞİTLERİ
- İrade Kalabalığı : Belli bir konuyu ifade etmek için bir araya gelen insanlardan oluşur. Örnek; tiyatro, spor etkinlikleri, dans partileri verilebilir.
- Dinleyici Kalabalıklar : Etkilenme düzeyi yüksek olan; konser, konferans, basın açıklaması gibi etkinliklerde oluşur.
- Dini Hizmetlere Yönelik Kalabalıklar : Tarikat mensupları veya camilerde dini vecibeleri yerine getirmek için toplanan insanların oluşturduğu kalabalık türüdür.
- Önceden Planlanmış Toplantılar : Derneklerin düzenlediği etkinlikler bu gruba girer. Siyasi parti toplantıları örnek olarak verilebilir.
- Kızgın Kalabalıklar : Aniden oluşan, etrafa zarar veren, tepki gösteren, isyan eden insanların oluşturduğu kalabalık çeşididir. Somut bir amaçları ve liderleri izleyen bir kalabalık vardır.
OLAYLARIN HAZIRLIK SAFHASI
Önderlik—- Kabarma ve horozlanma devresi—– Topluluğun büyümesi——- Fikrî hazırlık devresi
Çabuklaştırıcı olay—— Kontrolden çıkmış zorbalık safhası——— Zorbalık hareketlerinin yayılması
OLAYLARI BAŞLATMA USULLERİ
Yaygın propaganda yapmak, Konuşma yapmak, Heyecanı artırmak, Eyleme geçiş,
EYLEM TAKTİKLERİ
Olay yaratarak dikkatleri başka noktaya çekme
Dağılıyor görünerek tekrar toplanma
Büyük bayrakla, flamayla yürüyüş ve marş söyleme
Topluluğun etrafına yaşlı, kadın, çocuk ve gazilerin dizilmesi
Topluluğun güvenlik güçlerini kuşatması
EYLEM BİÇİMLERİ
Hakaret (Aşağılama, tahkir)
Yazılı ve sözlü gereçlerle tahrik
Bazı maddelerin atılması
El silahları kullanılması
Ateşli silahlar ve patlayıcı maddeler atılması
Eşya tahribi ve yağma
TOPLUMSAL OLAYLARDA GENEL İLKELER
Organizatörlerle diyalog kurma
İkna edici ve inandırıcı olma
İnisiyatif kullanma
Caydırıcılık
Provokasyona gelmeme
Profesyonel olma
Tarafsız olma
PROFESYONEL İMAJIN UNSURLARI
Üniforma, Görünüm, Duruş, Profesyonel tavırdır.
GÖREVLİNİN TAVIR VE DAVRANIŞI : Bir görevlinin tavrı, davranışları ve görüntüsü, durumu kontrol etme yeteneğini doğrudan etkiler. Tavır ve davranışları etkileyen unsurlar;
Zindelik, Düzenlilik, Tetikte olma, Farkında olma, Kontrolü almaya hazır olma, Otoriter resmi varlığıdır.
Tepkisel Bölge ; görüşülen kişi ve görevli arasında, görevlinin ikinci bir hamlesine tepki verebilmesi için yeterli zaman veren, yaklaşık iki metrenin üzerinde olan tampon bölgedir.
Tehlike Bölgesi ; Tepkisel bölge içindeki kişinin görevliye uzanabileceği veya fiziksel olarak dokunabileceği, iki metreden az olan bölgedir.
COP ÇEKME POZİSYONLARI
Rahat pozisyon Hazır pozisyon
COP İLE SUÇLU TAŞIMA TEKNİKLERİ
Copun saldırganın bacak arasından geçirilerek götürülmesi tekniği,
Götürme tutuşu,
Çaprazlama boğma tutuşu,
Copun kelepçe yerine kullanılması.
COPLA VURUŞ TEKNİKLERİ
Tam ileri doğru dürtme hamlesi
Açılı hamle
Tam ileri vuruş
Değişik vuruş
Yan hamle
Direkt darbe
COPLA BLOK TEKNİKLERİ
Üst seviyede blok, Orta seviyede blok, Alt seviyede blok
Organize/Organize Olmayan Aktif/Pasif Kalabalık
- Faaliyetin yeri ve zamanı önceden belirlenmişse organize, belirlenmemişse organize olmayan kalabalık.
- Kolluk kuvvetlerinin müdahalesini gerektiren bir durum varsa aktif, yoksa pasif kalabalık.
Örnekler ;
Sinemaya film izlemek için gelenler ;ü organize – pasif
Pazar yerindeki kalabalık ;ü organize olmayan – pasif
Bir gösteri yürüyüşünde etrafa zarar veren, taşkınlık yapan kalabalık ;ü organize – aktif
Tecavüzcü yada kapkaççıyı linç etmeye kalkışan kalabalık ;ü organize olmayan – aktif
GÖZ YAŞARTICI GAZLARIN YAYILMA YOLLARI
- Yanma ile yayılma : Göz yaşartıcı gazların ısı vasıtasıyla yanmasıdır. Gazın etkisinin yanında fazladan çıkardığı duman sayesinde, topluluğu oluşturanların birbirlerini görmesini engellediği için kişilerde ayrılma-dağılma duygusu yaratır. Bu yönüyle psikolojik etkisi fazladır. Dezavantajı; muhafazası içinde yanan maddeyi göstericilerin güvenlik güçlerine geri atmasına zaman bırakmasıdır.
- Patlama ile yayılma : Metal muhafaza içindeki gaz patlayarak havaya karışır. Bu metot göz yaşartıcı gazın, göstericiler tarafından güvenlik güçlerine geri atılmasına zaman bırakmaz.
- Sıkıştırılmış aerosol ile yayılma: Göz yaşartıcı gazın küçük zerreciklere ayrılarak buharlaşmadan havayı uzun süreli kaplaması yöntemidir. Göz yaşartıcı gazı ani ve dengeli yaydığı için güvenlik güçlerince en çok tercih edilen yöntemdir.
- Sisleme ile yayılma : Göz yaşartıcı gazın eriyip çözülmesi sonucu, atıldığı alanda yoğun bir toz bulutu oluşturması yöntemidir.
GÖZ YAŞARTICI GAZLARIN FİZYOLOJİK ETKİLERİ
Göz yaşarması ve göz kapaklarının kontrolsüz olarak kasılması nedeniyle görememe,
Göz, burun, boğaz ve cilt yüzeyinde yanma, iğne batar gibi acı,
Ağız ve burun salgısında artış,
Nefes darlığı, sürekli öksürme ihtiyacı,
Geçici denge kaybı, mide bulanması ve kusma oluşur.
Gazın yoğunluğuna ve maruz kalma süresine göre oluşan bu etkiler, 10-20 dakika içerisinde geçer.
GÖZ YAŞARTICI GAZLARA KARŞI İLK YARDIM
Gazlı ortamdan uzaklaşılmalı, temiz havaya çıkılmalıdır.
Gözler rüzgâra karşı açık tutulmalı, varsa kontak lensler çıkartılmalıdır.
Göz kapakları mümkün olduğu kadar açılıp kapatılmalıdır.
Burun temizlenip normal nefes almaya gayret edilmelidir.
Vücutta kimyasal maddenin bulaştığı yerler, bol su ile ovuşturulmadan yıkanmalı,
Kimyasal maddenin temas ettiği vücut bölgelerine kesinlikle kolonya, krem, losyon vb. sürülmemelidir
Kapalı Alanların Gazlardan Temizlenmesi : Kapalı alanların yüzeylerini gazlardan tam olarak temizleyebilmek için temizleme suyunun içine %5 oranında çamaşır sodası(sodyum karbonat) karıştırılmalıdır.
Göz Yaşartıcı Mühimmatları Saklama Koşulları : Göz yaşartıcı mühimmatların özelliklerini kaybetmemeleri için ortalama olarak 21 derece sıcaklıkta % 70 rutubet ortamında saklanması gerekir.
TOPLUM PSİKOLOJİSİNİN ÖZELLİKLERİ
İrade zayıflığı, Duygusallık, Telkin, Özenti, Taklit, Yayılma, Tesir altında kalma, Anonim (isimsizlik).
TOPLU DÜZENLER
- Hat Düzeni :
Yol veya belirli bir alanı kapatma, Bir bina veya şahsı koruma, Topluluğu geriye itmek, belirli bir bölgeden çıkarma, İki grubu birbirinden ayırma, Her yönden gelebilecek tehditlere karşı tedbir almada kullanılır.
- Çember Düzeni :
Bir şahsı koruma, Kıymetli bir malzemeyi koruma, Korunan kişi veya aracını kalabalık içerisinden geçirme, 360 derecelik koruma gerektiren hallerde kullanılır.
- Kama Düzeni:
Topluluk veya kalabalığı bölmek ve yanlara doğru dağıtma, Topluluk veya kalabalık içerisindeki lider suçluları yakalayıp tahliye etme, Topluluk veya kalabalık içerisinde yol veya koridor açma, Korunan kişi veya aracını kalabalık içerisinden geçirmek gerektiğinde kullanılır.
DAVRANIŞ : İnsanların veya hayvanların gözlenebilen, kaydedilebilen veya ölçülebilen hareketlerine denir. Davranışları; uyarıcılar ve tepkiler oluşturur.
PROPAGANDA : Herhangi bir düşünceyi savunanların çıkar ve görüşlerine uygun düşecek biçimde, kendi yandaşlarını çoğaltmak amacıyla diğer insanların tutum ve davranışlarını değiştirmeye yönelik etkinliklerin örgütlü olarak yapılmasıdır.
PANİK : Topluluğu kaplayan ani dehşet duygusu ve mantığın geçici olarak kaybı sonucu, insanlarda emin bir yere ulaşabilmek için dayanılmaz bir korku ve heyecanın etkisi ile meydana çıkan kontrolsüz hareketlerdir.
GÖZ YAŞARTICI GAZLARLA İLGİLİ TANIMLAR
- Yoğunluk : 1 metreküp hava içerisindeki kimyasal maddenin “miligram” olarak ifadesi.
- Doz : Vücut tarafından alınan veya emilen madde miktarı.
- Dozaj : Canlıların bir süre içinde kaldıkları belli hacimdeki bir havada bulunan kimyasal madde ölçüsü
- Öldürücü Dozaj : İnsanı öldürebilecek en az yoğunluk ve maruz kalma süresinin çarpımı ile bulunan değer.
- Aerosol : Buharlaşmayan fakat uzun süre havayı kaplayacak şekilde küçük zerreciklere ayrılan katı veya sıvı madde
