Silah Bilgisi ve Atış Ders Notu

Silahın Tanımı
İnsan var oluşundan bu yana beslenerek yaşamını sürdürmek, kendisinden güçlü hem
cinslerinden korunabilmek ihtiyacını duymuş; bu zorlama ile saldırı ve savunma için , kendi
gücünden başka araçlar kullanmıştır.
İnsan zekası ile birleşen teknoloji; saldırı ve savunma araçlarını geliştirmiş; bu gelişim
zamanımızda da devam etmektedir.
Soru: Yerleşmiş ve kabul edilmiş klasik tanımı ile “SİLAH: Yakın ve uzaktan, çeşitli
şekillerde kullanılarak; canlıları yaralayan veya öldüren; cansızları parçalayan veya yok eden;
kişi ile kişiye ait olanları koruyan aletlerdir.” Şeklinde tanımlanabilir.

---

 

TÜRK CEZA YASASINDA SİLAH ÇEŞİTLERİ
26.09.2004 tarih ve 5237 sayılı (Yeni) Türk Ceza Kanunu; Silah gelişimine uygun
olarak; eski yasada çeşitli zamanlarda; zamanın ihtiyaçlarına göre yapılan değişikliklere
rağmen; eksikliği hissedilen “Silah” deyimini 6. Maddesinin f. Fıkrasında açıklamıştır.
(Yeni) Türk Ceza Kanunu; “Silah’ ı”;
1.Ateşli silahlar,
2. Patlayıcı Maddeler,
3.Saldırı ve Savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya
bereleyici alet,
4. Saldırı ve Savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada
kullanılmaya elverişli diğer şeyler,
5.Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açan nükleer,
radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler”
Şeklinde tasnif etmiştir.
Ateşsiz Silahlar
Ateşsiz Silahlar konusu uzmanlık alanıdır. Ateşsiz silahlar tarihteki yerlerini almış
olmalarına rağmen, günümüzde de kullanılmaktadır.

Ateşsiz silahların tarihçesi ile Çakı, Sustalı Çakı, Bıçak; Kama, Hançer, Sivri Uçlu ve
Oluklu Bıçak, Süngü, Kasatura, Kılıç, Pala, Yatağan, Saldırma, Şişli Baston, Kamçı, Kırbaç,
Gürz, Şeşper, Bozdoğan, Topuz, Topuzlu Kamçı, Mızrak, Balta, Teber, Baltalı Mızrak, Çatal,
Ok, Yay, Arbelet, Balista, Mancınık

Ateşli Silahlar
Mermi adı verilen özel, şekil,ağırlık, büyüklük ve vasıftaki cisimleri, barut gazının
etkisi ile uzak mesafelere atan silahlara; Ateşli silah denir.

ATEŞLİ SİLAHLARIN ANA PARÇALARI
El silahı olara tabir edilen tabanca ve tüfeklerin ana parçaları genel olarak 7 (Yedi)
grupta toplanır.
1-Namlu, 2-Ateşleme tertibatı, 3-Kovan Atma Tertibatı, 4-Fişek Verme Tertibatı, 5-
Nişan Tertibatı, 6-Emniyet Tertibatı, 7-Çerçeve.
NAMLU:
I-NAMLU: “Mermi” veya “Saçma” ismi ile tanımlanan; özel nitelikteki cisimleri uzak
mesafelere gönderen parçadır. Genel olarak silindir şeklindedir.
YİVLİ – SETLİ NAMLULAR : “Mermi” atan namluların içinde; “ Yiv ve Set
bulunur. Yiv: Girinti , Set Çıkıntı anlamındadır. Yiv ve setin görevi; mermi çekirdeğine dönüş
kabiliyeti vermektir. Dönüş kazanan mermi çekirdeği “hava” yı ve “hedefi” delecektir.
2-KAVAL NAMLULAR : Saçma atan namluların içinde yiv ve set bulunmaz.
Namlunun içi düzdür.
3-SABİT NAMLULAR: Tabanca çerçevesine sabit haldedir. Tabancanın sökülmesi
sırasında, çerçeveden ayrılmaz. Örnek “Kırıkkale” marka tabancası.
4-HAREKETLİ NAMLULAR: Tabanca çerçevesin sabit değildir. Tabancanın
sökülmesi sırasında, çerçeveden ayrılır. Tabancaya fişek yatağının alt tarafında bulunan ve
özel olarak tasarlanmış “Namlu Kuyruğu” ile tabancaya monte edilir. Mermi çekirdeği namlu
ucundan çıkıncaya kadar hareket etmez. Baruttan tam istifade sağlamak için tasarlanmıştır.
Örnek Ceska Vizor “CZ 75” Tabanca.
5-ÇAP: Namlu içi ölçüsüdür. “Milimetre” veya “Kalibre” ile ifade edilir. Yivsiz Av
tüfeklerinde çap “Numara” ile tanımlanır.
6-FİŞEK YATAĞI: Fişek yatağı: Namlu gerisinde atışa hazır fişeğin bulunduğu
yerdir.
6a)Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda fişek yatağı namlu ile bitişik imal
edilir.
Çapları namludan geniştir. Kullanılan fişek boyu kadardır.
Fişek yataklarının, şarjöre yakın bölgelerinde “Fişek Rampası” bulunur.
Hareketli namluların fişek yataklarının alt kısmında ayrıca “Namlu Kuyruğu”
bulunur.
6b)Toplu tabancalarda fişek yatağı “Top” yuvasıdır. Namlu’ dan ayrıdır.

 

ATEŞLEME TERTİBATI: Fişek yatağında atışa hazır durumdaki fişeğin
ateşlenmesini sağlar.
1-TETİK: Ateşleme tertibatının ilk paçasıdır.

2-ATEŞLEME İĞNESİ: Fişek kapsülüne darbe yaparak, kapsülü ve dolayısı ile
barutu ateşleyen parçadır.
a)Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda uzun “Mil” şeklindedir. “İğne” ,
“Ateşleme mili” , “Ateşleme pimi” şeklinde de tanımlanmaktadır.
b)Toplu tabancalarda Ateşleme iğnesi;“Horoz” , “Çekiç” ucuna monte edilmiştir. Horoz , çekiç ile birlikte hareket eder.
3-İNTİKAL PARÇALARI: Tetik hareketini, iğneye nakleden, taşıyan ara
parçalardır.
iki tip atış imkanı vardır.

-Tek Atış Ayarı: Tabancanın, her defasında tetik çekerek tek tek
atış yapması için mandal “Tek Atış” durumuna getirilir.
-Sürekli Atış Ayarı (Tam otomatik) : Tabancanın bir defa tetiğine basılarak
şarjördeki tüm fişekleri atması için; “Sürekli Atış” ayarı seçilir.
KOVAN ATMA TERTİBATI
Patlayan fişekten kalan “Kovan” ı silah dışına taşıyan, atan sistemdir.
1-Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda, İki ana parçadan oluşur.
a)TIRNAK: Tırnak kapak takımı (sürgü) üzerinde, kovar atma deliğinin arka
kenarındadır. Kendisine ait bir yayı vardır.
Fişek yatağına sürülen fişeğin; kovanının dip tablasına yakın, özel yere (yuvaya )
geçer.
“Tırnak” iki türlü görev yapar:
a.1)-Fişek yatağındaki fişeği dışarıya çıkarmak için, kapak takımının “El” ile
geriye çekilmesi sırasında “Tırnak” fişeği, fişek yatağından, çekerek geriye taşır.
a.2)Atış sonrasında barut gazı kapak takımını ve kovanı geriye doğru hareket
ettirir. Kapak takımı, kovan içinde oluşan güç ile geriye doğru gelirken “Tırnak” kovanı
kaymaması için tutar. Kovanı çekmez; sabit tutar.
b)ÇIKARICI: Çevrceve üzerindedir. Sabittir. Tırnağın aksi yönünde bulunur. Geriye
gelen fişeğin veya kovanın dip tablasına vurur; fişek veya kovanı tırnak yönünde, kovan atma
boşluğu doğru çevirerek, dışarıya atılmasına yardım eder.
2-Toplu tabancalarda: Tırnak, Çıkarıcı yoktur. “Top” un arka kısmında, fişeklerin
çıkıntılı imal edilmiş kovan dip tablasına temas eden, bu tip kısımdan fişeği veya kovanı, top
yuvarı dışına çıkaran “Çıkarıcı” vardır.
FİŞEK VERME TERTİBATI
Silahın devamlı atış yapmasını sağlayan, besleyen sistemdir.
1-HAZNE. Atış için sıra bekleyen fişeklerin bulunduğu bölümdür.
Toplu tabancalarda; TOP YUVALARI’ dır.  Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda; ŞARJÖR’ dür.
“Şarj” etme kelimesinden üremiştir.
Gerdel: Fişeklerin üzerine konulduğu parçadır.
Şarjör Yayı: Fişekleri namlu istikametinde kaldırır.
Şarjör kapağı: Şarjörün alt tarafını kapatır.
YERİNE GETİREN YAY (İRCA YAYI’ dır – İCRA YAYI değildir.)

---

NİŞAN TERTİBATI
V-NİŞAN TERTİBATI: Namlu tarafından atılan mermi’ nin veya saçmaların,
istenen noktaya ulaşmasını temin eden sistemdir.
Nişan Sistemi Arpacık ve Gez’ den oluşur.
“ARPACIK”: Namlu ucunda bulunur. Hedefe yakındır. Yarım
Daire, Dikdörtgen, Üçgen, Çubuk biçiminde olabilir. MP5 Makineli tabancalarda olduğu gibi
bir çember içersine de alınabilir.
Arpacığın üzerine çeşitli amaçlarla fosfor vb. maddeler bulunabilir.
“GEZ” : Namlu gerisindedir. Göz’ e yakındır. Arpacığın şekline uyumlu
olarak oyuk kısmı, Tam Daire, Yarım Daire, Dikdörtgen, Üçgen şeklinde yapılabilir.

VI-EMNİYET TERTİBATI: Ateşli silahların güven içinde saklanması, taşınması,
kullanılması için Emniyet sistemleri vardır. Ateşli silahların en emniyetli hali; silaha fişek
konulmamış, fişekten uzak tutulmuş halidir.Genel olarak TOPLU TABANCALARIN EMNİYETİ YOKTUR.
1-EMNİYET MANDALI: Genel olarak “Ateşleme” sistemini kilitler.
Her tabancada Çerçeve üzerinde mandal şeklinde görülür.
2-ŞARJÖR EMNİYETİ: Şarjör yerine tam oturmadığı zamanlar, fişek yatağına fişek
sürülmesi mümkün olamaz. Bu neden ile şarjörün tam olarak yerine oturması gerekir.
3-KABZE EMNİYETİ: Kabzanın avuç içine gelen sırt kısmında bulunur. Tabanca
Kabza’ sinin kavranması (sıkılması) ile Kabza içine girer. Basılı olmadığı zaman Ateşleme
tertibatındaki parçaları arasındaki irtibatı keser.
4-İĞNE EMNİYETİ: Bazı tip silahlarda, iğne yuvası içine konulan bir emniyet
türüdür. Doğrudan ateşleme iğnesini (pimini) kilitler. Tetik hareketine bağlı olarak devre dışı
kalır. Tabancanın, fişek yatağında fişek olduğu halde, horozu üzerine düşmesi, horoza
çarpılması sonucu patlamasını önlemek için tasarlanmıştır.
ÇERCEVE
Silahın ana parçalarını üzerinde toplayan kısımdır.
FİŞEK
Ateşli silahların kullandığı mühimmat FİŞEK olarak tanımlanır.
Fişek; kovan, kapsül, barut ve mermi çekirdeğinden veya saçmadan oluşur.
BARUT: Mermi çekirdeğini veya saçmaları ileriye götüren gücü sağlar.
KAPSÜL: Barut’ u ateşleyen , küçük tip patlayıcıdır.
KOVAN: Fişeğin, barutunu, kapsülünü, mermisini (veya
saçmasını) toplayan ana parçadır.

---

 

TOPLU TABANCA ATEŞLEME TERTİBATLARI:
Toplu tabancalarda ateşleme tertibatları iki türlüdür.

TEK HAREKETLİ (SİNGLE ACTİON) :
Tek hareketli ateşleme tertibatına sahip toplu tabancalarda fişeğin ateşlenmesi için
horozun elle kurulması ve horoz kurulduktan sonra tetiğe baskı yapılması gerekir.
ÇİFT HAREKETLİ (DOUBLE ACTİON)
Çift hareketli sisteme sahip toplu tabancalarda tetik üzerine yapılan baskı ile horoz
kurulu duruma gelir. (Birinci hareket) ve tetiğe yapılan baskı sonucu horoz kurulu durumdan
kurtulur ve fişeğe doğru düşer. (İkinci hareket)
TABANCANIN ANA PARÇALARI:
Tabancanın ana parçaları:
1-KAPAK TAKIMI (SÜRGÜ):
Kapak takımı veya sürgü olarak tanımlanan bu parça; fişeğin her patlamasında
hareket eder. Namluyu kapattığı için kapak takımı veya hareket edip ileri-geri gidip geldiği
için de sürgü olarak tanımlanır.

TIRNAK: Kapak takımının sağ tarafında, kovan atma boşluğunun horoz yönünde
bulunur.
Tırnağın görevi,Atış sonrasında patlayan fişeğe ait kovanın,Atıştan vazgeçildiğinde fişek yatağından çıkarılan fişeğin, dışarıya atılmasında yardımcı olmaktır.
FİŞEK YATAĞI : Namlu arkasında namluya bitişik olarak imal edilmiş olan
ve içinde yiv ve set bulunmayan FİŞEK YATAĞI vardır.

YERİNE GETİREN YAY (İRCA YAYI)
Namlunun üzerine geçmiş olan spiral yayın görevi, atış sırasında geriye gelen
kapak takımını sıkıştırarak ileriye doğru götürmektir.Bu nedenle yayın ismi YERİNE
GETİREN veya eski bir tabirle “İRCA” yayıdır.
GERDEL : Üzerinde fişeklerin bulunduğu hareketli parçadır. Genelde “U”
şeklinde gövdenin ve şarjör dudaklarının şekline göre yapılmıştır.